Dudak Damak Yarıkları

Dudak damak yarıkları hamilelik döneminde anne karnında gelişen çocukta dudak ve damakların orta hatta tam olarak birleşememesi sonucunda görülür. Bu yarıklar tek ya da çift taraflı olabileceği gibi, komplet ya da inkomplet dediğimiz tüm yapıların yarığa katılıp katılmaması durumuna göre de sınıflandırılır. Bazen submukozal kleft dediğimiz kasların mukoza altında tam birleşmeme durumu görülebilir, bazen de küçük dilde (uvula) yarık görülür. Dudak-damak yarıkları tedavi edilmediği sürece beslenme yetersizliğine, konuşma bozukluklarına, tekrarlayan orta kulak iltihaplarına neden olmaktadır. Bu yüzden dudak-damak yarıkları plastik cerrah, KBB uzmanı, psikolog, konuşma terapisti, çocuk hastalıkları, hemşirenin de içinde bulunduğu multidisipliner tedaviye aday hastalardır.

Erkeklerde ve sol tarafta daha sıktır. Toplumdan topluma görülme sıklığı değişir. Ailesel kalıtım vardır ve ilk çocukta damak-dudak yarığı olması durumunda sonraki çocukta risk oldukça fazla artar.

Dudak damak yarıkları sebeplerinde genetik geçiş oldukça belirgindir, bazı sendromların bir komponenti olarak ortaya çıkabilir. Alkol, insülin, kortikosteroidler, anti-epileptik ilaçlar, oksijen yetersizliğinin ortaya çıkartıcı faktörler olduğu bilinmektedir.

Dudak yarıkları 3 aylıkken, damak yarıkları ise 1 yaşından itibaren ameliyat edilebilirler. Özellikle damak yarıklarında belli bir kilo ve kan değerine ulaşılması beklenir.

Dudak Damak Yarıkları Ameliyat Yöntemi

Dudak yarıklarında yarığın her iki kısmından kaldırılan deri ve kas dokuları orta hatta ilerletilerek dudak onarımı yapılır. Ameliyat sonunda mutlaka iz kalmaktadır. Bunun yanında dudak sınırında çentiklenme, asimetri, burun tabanının tam kapatılamaması da olabilecek durumlar arasındadır.

Damak yarıklarında ise yutkunma ve konuşma fonksiyonlarının düzeltilmesi için damak mukozasının altındaki kaslar anormal olarak yapıştıkları yerlerden ayrıştırılarak orta hatta dikişlerle sabitlenir. Bunun yanında burun ve ağız boşluğuna bakan kısımlar dudak mukozasının yanlardan orta hatta doğru çekilmesi ile elde edilen fazla mukoza ile kapatılır.

Yine ameliyatın hemen sonrasında serumlarla beslenme takviye edilir ve çocuğun elini ağzına götürmesi önlenir.

Damak yarığı ameliyatı sonrasında eğer gergin kapanma olmuşsa ve doktor direktiflerine tam uyulmadıysa fistül denen tekrardan açılma görülebilir. Dudak yarıklarında ise revizyon denen küçük düzeltici ameliyatlara ihtiyaç duyulabilir.

Ameliyat sonrasında ilk hafta şeffaf olan sıvılarla beslenme daha sonra aşamalı olarak normal beslenmeye döner. Damak yarıklarının onarımı sonrasında konuşma terapisine ihtiyaç duyulur.

Dudak ve damak yarıklı çocuklar daha sonra çene kemiğindeki eksik kemiğin tamamlanması ve burun şeklinin düzeltilmesi amacıyla en az 2 kez daha opere edilirler.